اخلاق دینی یا فضائل فراموش شده در مناسبات اقتصادی
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی بسیج اصناف و بازاریان کشور، اخلاق دینی یا فضائل فراموش شده در مناسبات اقتصادی به کوشش محمد عبدالصمدی نوشته شده است. نویسنده این اثرنقش اخلاق در کسب و کار و احیاء اخلاق در مبادلات اقتصادی با توجه به مبانی و آموزه های دینی و تجربیات نخبگان را شرح داده است. این نوع نوشته ها کتاب آموزشی نیستند که توصیه شود آن را مطالعه کنید و یاد بگیرید بلکه مانند کتاب های قانون چنانچه سئوالی برای شخصی مطرح شود باید به آن مراجعه کند. (قابل توجه دوستان کتاب فوق در 730 صفحه با جلد سخت به قیمت ده هزار تومان به تعداد محدود موجود است، برای سفارش با شماره 02166486013 تماس حاصل نمایید)
در زیر به صورت خلاصه وار به برخی از مطالب این کتاب اشاره می شود:
مفهوم اخلاق
آن‌چه كه در برداشت اول از واژه‌ي «اخلاق» به ذهن خطور ميكند خوش اخلاق بودن است، اگر كسي شوخي كند، بخندد، شاد باشد، يا حداكثر رفتار مناسبي با مردم داشته باشد ميگوييم او اخلاق دارد، در حالي كه اين حسن اخلاق است.
حضرت امام صادق عليه السلام می‌فرمايند«حد حسن خلق اين است كه نرم خو و مهربان باشي و گفتارت پاكيزه و مؤدبانه باشد و با برادرت با خوش‌رويي برخورد كني.» (منتخب ميزان الحكمه 1944)
بسيار ساده ميتوان ده‌ها حديث پيدا كرد كه ما را به داشتن حُسن خلق تشويق نموده است. اما اخلاق شامل تمامی رفتار يا كردار، گفتار و پندار ما است، و رفتار جمعي ما اخلاق جامعه است. اين اخلاق جمعي ماست كه باعث ميشود يك جامعه را مترقي و متمدن و خوب و سالم بدانند، و جامعه‌ي ديگري را برعكس آن به حساب آورند. اگر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله ميفرمايند «من مبعوث شدم تا مكارم اخلاق را كامل كنم» (نهج الفصاحه 944)، شايد اگر نام مکارم اخلاق را رفتار اجتماعي بگذاريم، اشتباه نگفته باشيم، در رفتار اجتماعي است كه ما وارد کسب‌وکار ميشويم و يا روابط اقتصادي ما شكل ميگيرد.
مفهوم دين
دين در لغت به معناي آئين و روش است و در اصطلاح به اعتقادات و باورهاي مردم مي‌گويند كه در تقسيم‌بندي كلي به اديان الهي و اديان غيرالهي تقسيم مي‌شوند.
اصول اديان توحيدي خصوصاً اسلام ثابت و ابطال‌ناپذير است. و در اديان الهي طريقه نيايش و ستايش خداوند و روش اداره‌ي زندگي فردي و اجتماعي انسان‌ها با الهام از فرمايشات انبياء و اولياي خداوند تدوين مي‌گردد.
در اين نوشته مقصود از دين بيان دستوراتي است كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله آن‌ها را مطرح و ائمه طاهرين عليه السلام آن‌ها را شرح داده‌اند.
اگر دستوري را ما شرعي ميناميم، مقصودمان نظرات بزرگان و علماي شيعه است، كه از قرآن كريم و روايات رسيده و از شيوه زندگي پيامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار (ع) استنباط شده است. بدون اظهار نظري راجع به استنباط بزرگان ساير اديان و يا مذاهب.
بيان آيات و احاديث
در مورد هر موضوعي به تعدادي از آيات و احاديث مربوط به آن موضوع اشاره شده است تا خوانندگان متوجه شوند بر اساس چه مدركي بزرگان پاسخ داده‌اند.
براي افرادي كه ميخواهند با پيگيري موضوع و استفاده از منابع، جواب خود را پيدا كنند، فهرست برخي از علومی را كه بايد دانست تا بتوان پاسخ شرعي خود را پيدا كرد در اين كتاب نوشته شده است. زيرا كسي حق ندارد حلالي را حرام و يا حرامی را حلال كند مگر دليل كافي به استناد آيات و روايات داشته باشد و اين مهم‌ترين موضوعي است كه هر كس بايد به آن توجه كند.
حرامهايي كه شرع فرموده بسيار محدود و در عين حال بسيار اساسي است. زماني كه كتاب تبصره‌ي علامه حلي را با هم مرور ميكنيم به كارهاي حرام كه ميرسيم از كتاب مكاسب محرمه شيخ انصاري كه آن‌ها را بسيار مفصل‌تر آورده است بهره ميگيريم. زيرا غير از كارهاي حرام كه بايد از انجام آن ها خودداري كنيم و كارهاي واجب كه بايد انجام دهيم، انجام اكثر امور كه مكروه، مباح يا مستحب هستند در اختيار خود ما است و اين اختيار يكي از ملاكهاي اساسي صحت معاملات می‌تواند باشد. و يا زماني كه به مسايل کسب‌وکار رسيده‌ايم از كتاب انيس التجار ملا مهدي نراقي بهره گرفته‌ايم.
مفهوم کسب وکار
مقصود از کسب‌وکار، صرفاً مغازهداري يا فروش عمده يا تجارت نيست، بلكه مقصودم روابط مالي بين آحاد جامعه است كه شامل تمام افراد جامعه ميشود، به بيان ديگر شما هرگز جامعهاي را پيدا نميكنيد كه افراد آن با‌هم روابط مالي نداشته باشند. در اصطلاح جامعهشناسي كوچك‌ترين واحد جامعه، خانواده است كه شامل پدر، مادر و فرزندان ميشود، افراد همين جامعه بسيار كوچك نيز روابط مالي فراواني با هم دارند كه در قوانين مدني جامعه مطرح شده است. بعد از اين جامعه كوچك، شما وارد زندگي شهري و مسائل آن ميشويد. در دوران ما بيشتر مردم به صورت كارگر، يعني كار كردن براي ديگري و يا كارمند يعني كار كردن براي حكومت مشغول امرار معاش هستند. تعدادي هم در توليد و گروهي هم در توزيع، يا به امر تجارت مشغول هستند. به بيان ديگر كسب وكار مطرح شده در اين نوشته شامل تمام شغلهایی است كه افراد از طريق آن درآمد به دست ميآورند.
همت بلند دار نكته‌ي در خور تأمل به خصوص براي جوانان اين است كه «همت بلنددار كه مردان روزگار از همت بلند به جائي رسيدهاند» يعني هم بايد بخواهيم و هم بايد معتقد باشيم كه ميتوانيم به دستورات درست دسترسي پيدا كنيم، مشروط به اين كه هدف را كوچك نگيريم.
داستاني است كه مي‌گويند:برو چيزي نمی‌شوي
يكي از بزرگان (ظاهراً شيخ انصاري يا ابوعلي سينا) از شاگرد خود سئوال ميكند ميخواهي به كجا برسي؟ الگوي تو كيست؟ به كدام درجه و مقام چشم دوختهاي؟ هدف تو كجاست ؟
او در پاسخ ميگويد: ميخواهم به درجهاي برسم كه شما رسيدهايد!! شيخ ميگويد؛ پس چيزي نميشوي!! من ميخواستم امام جعفر صادق بشوم، اين شدم، تو كه ميخواهي مثل من شوي، به جائي نخواهي رسيد.
چه خوب است در هر كجا يا در هر وضعيت و موقعيتي كه هستيم هدفي را مد نظر قرار دهيم كه بلندتر و بالاتر از جايگاه فعلي ما باشد، بدانيد، حتي اگر به آن نتوانيد برسيد، به آن نزديك خواهيد شد.
مصلحان بزرگ همواره ما را به پيشرفت تشويق كردهاند حتي در بيان پيشوايان دين داريم: كساني كه دو روزشان يكي باشد مغبون هستند، بنابراين بايد سعي كنيم با افزايش اطلاعات و معلومات خود يك قدم جلو برويم.
افزودن دیدگاه جدید