شهید سید مرتضی آوینی

بهار آغاز است و چه زيباست كه اين صفحه را در سال جديد با نام و ياد بزرگ مردي آغاز كنيم كه نگاهش به بهار نيز زيبايي ديگري مي دهد. آنگونه كه مي گويد: «خاك محتاج زمستان است تا پذيراي بهار شود و جان محتاج صوم است تا روح به ابتذال ربيع واصل شود تا خورشيد عشق از افق جان طلوع كند و نسيم لطف بوزد و درخت دل به شكوفه بنشيند و اين بهار درون است.   شهید سید مرتضی آوینی در شهریور سال 1326 در شهر ری متولد شد تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌ی خود را در شهرهای زنجان، کرمان و تهران به پایان رساند و سپس به عنوان دانش‌جوی معماری وارد دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد او از کودکی با هنر انس داشت؛ شعر می‌سرود داستان و مقاله می‌نوشت و نقاشی می‌کرد تحصیلات دانشگاهی‌اش را نیز در رشته‌ای به انجام رساند که به طبع هنری او سازگار بود ولی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی معماری را کنار گذاشت و به اقتضای ضرورت‌های انقلاب به فیلم‌سازی پرداخت با شروع کار جهاد سازندگی در سال 58 به روستاها رفتیم که برای خدا بیل بزنیم بعدها ضرورت‌های موجود رفته‌رفته ما را به فیلم‌سازی کشاند... ما از ابتدا در گروه جهاد نیتمان این بود که نسبت به همه‌ی وقایعی که برای انقلاب اسلام و نظام پیش می‌آید عکس‌العمل نشان بدهیم گروه جهاد اولین گروهی بود که بلافاصله بعد از شروع جنگ به جبهه رفت دو تن از اعضای گروه در همان روزهای او جنگ در قصر شیرین اسیر شدند و نفر سوم، در حالی که تیر به شانه‌اش خورده بود، از حلقه‌ی محاصره گریخت. گروه بار دیگر تشکل یافت و در روزهای محاصره‌ی خرمشهر برای تهیه‌ی فیلم وارد این شهر شد اواخر سال 1370 "موسسه‌ی فرهنگی روایت فتح" به فرمان مقام معظم رهبری تاسیس شد تا به کار فیلم‌سازی مستند و سینمایی درباره‌ی دفاع مقدس بپردازد و تهیه‌ی مجموعه‌ی روایت فتح را که بعد از پذیرش قطع‌نامه رها شده بود ادامه دهد برنامه‌ی وی برای تکمیل این مجموعه و ساختن مجموعه های دیگر با شهادتش در روز جمعه بیسم فروردین 1372 در قتلگاه فکه ناتمام ماند   مریم امینی همسر شهید سیدمرتضی آوینی شهید ازنگاه  همسر  ایشان  مورد خاصی نداشت. خیلی معمولی بود. سال 1354 بود که نامزد شدیم و خردادماه 1357 ازدواج کردیم. فقط می‌توانم بگویم که نسبت به شرایط آن‌روز خیلی ساده ازدواج کردیم. خرید ما یک بلوز و دامن سفید برای من بود و یک کت و شلوار سفید برای مرتضی. آقامرتضی حتماً سرسختی زیادی به خرج داد و سال‌ها صبر کرد بله. این علاقه روز به روز بیشتر و پخته‌تر می‌شد و بعد از ازدواج هم چیزی از آن کم نشد. مرتضی خیلی به من و بچه‌ها علاقه‌مند بود. یکی دو سال آخر، این علاقه را خیلی ابراز می‌کرد و به زبان می‌آورد. این‌ها همه نتیجه‌ي تفکراتی بود که داشت. روش او تغییر می‌کرد. هرچه به زمان شهادت نزدیک‌ می‌شدیم، بدون هیچ اغراقی احساس می‌کردم داریم به سال‌های اول زندگی برمی‌گردیم؛ منتها در این ابراز علاقه‌های آقامرتضی مرتباً یک حالت ذکر و شکری وجود داشت. بیان ایشان از لطفی که خدا دارد جدا نبود. هرچه بیشتر عشق به خدا در ایشان شدت می‌گرفت ابراز علاقه به خانواده هم شدیدتر می‌شد. در آخرین لحظه‌های زندگی‌شان، همراهشان نبودم ولی بچه‌های روایت فتح می‌گفتند در لحظه‌های آخر هم ابراز علاقه می‌کردند.   مي خواستند آقا مرتضي را خانه نشين كنند! سيد مرتضي آويني در زمانه خويش فهم نميشد و حتي بايد گفت هنوز هم دوره فهم تفكر او فرانرسيده است؛ چه اينكه از سوي دوست و دشمن، به غلط دشمن و دوست تلقي ميشد و هنوز ميشود. سعه وجودي او به مثابه يك تئوريسين فرهنگي در عالم نظر و به عنوان يك عنصر فرهنگي در عالم عمل، به اندازه اي بود كه بسياري نميتوانستند ملاحظات نظري و عملي دخيل در عقايد و مواضع او را فهم كنند.اين مخالفتها گاه پايه نظري داشت؛ چنانكه انتلكتوئلها و شبه روشنفكران در نشريات شان و يا مثلا در سمينار سينماي پس از انقلاب با او مخالفت ميكردند؛ گاه نيز از سوي كساني ابراز ميشد كه اگرچه همچون او سلك انقلابي داشتند اما در انتخاب طريق اشتباهات فاحشي كرده بودند و از گزند تيزي نگرش آويني در امان نمانده بودند. از همين گروه دوم نيز كساني بودند كه به واسطه بهره مند نبودن از عمق نظري و فرهنگي سيدمرتضي و يا في المثل دانش سينمايي او، از پايگاهي ايدئولوژيك و سياسي در برابر او ميايستادند. هر چه بود سيدمرتضي به نحوي غريبانه درهمه اين موارد مظلوم واقع ميشد و او تا مرگ اين مظلوميت را به همراه خود داشت و اگر نبود كه مولايش او را «سيد شهيدان اهل قلم» بنامد معلوم نبود كه اين حجاب مظلوميت هنوز برطرف شده باشد. در اين بين البته او شمع جمع حلقهاي از ياران و مريدان بود كه همگي از اهل مجاهدت و فضل و علم و نبوغ بودند مصائب كار با صداوسيما سيدمرتضي در دوران جهاد فرهنگي اش با ناملايمات متعددي روبروست. تلويزيون روي خوشي به ساخت "روايت فتح" نشان نميدهد، خنجر و شقايق را توقيف ميكند و كار را به آنجا ميكشاند كه آويني كار در حوزه هنري را به هرجاي ديگر ترجيح دهد و دست آخر دوباره به فرمان رهبر انقلاب براي تلويزيون و علي رغم ميل تلويزيون، فيلم مستند ميسازد، آنهم سري جديد "روايت فتح"! كوتاه آمدن مدعيان انقلابيگري از موضوع انقلاب البته به بهانه سازندگي و فضاي آرام كشور براي كار اقتصادي داشت رقم ميخورد. آنها حتي ميگفتند فضاي كشور را جنگي نكنيد و ديگر اينقدر از صدور انقلاب سخن نگوييد. او مشابه همان سخناني كه از جهاد سازندگي ميشنيد، از تلويزيون هم شنيده بود. اين در حالي بود كه رهبر انقلاب بر استمرار فضاي مستند سازي جنگ حتي پس از جنگ نيز تاكيد داشت تهران- مراسم بزرگداشت شهید سید مرتضی آوینی روز سه شنبه بیستم فروردین ماه همزمان با سالروز شهادت این شهید بزرگوار، ساعت 16، در مرکز همایش های برج میلاد توسط موسسه فرهنگی روایت فتح برگزار می شود