تعجب بانکها از بانکداری سایپا و ایران‌خودرو / آینده خطرناک در انتظار خودروسازان و پیش‌خریداران است
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج اصناف کشور به نقل از فردا، در جاده تهران- کرج، ترافیک سنگینی از وعده های اغواگرانه است. سایپا و ایران خودرو از روی دست هم تقلب می کنند. هر روز نرخ سود را بالاتر می برند و اسم طرح هایشان را جدیدتر می کنند. سود مشارکت ۲۸ درصد، سود انصراف ۲۶ درصد. اگر ده میلون پول بدهی، سر سال ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان هدیه نقدی سفر می دهیم، اگر ۲۳ میلیون بگذاری، ۶ میلیون می دهیم. اتو خدمت، پیش خرید اعتباری، پیش خرید محصولات گروه .... اینها نمونه هایی از طرح ها و اعداد تبلیغاتی است.
پیشتازی برای پرداخت سود دو خودروساز بزرگ کشور، در حالی که با زیان انباشته مواجه اند، اما برای دادن سود بالا به پیش خریداران دست و دلبازی می کنند. شرکت ایران خودرو در نیمه اول امسال، با زیان انباشته ۲۳۰۰ میلیارد تومانی مواجه بود. سایپا نیز در پایان سال۹۴، زیان انباشته ۶۰۰۰ میلیارد تومانی را تجربه کرده بود. در عین حال حاضرند به مشتریان پیش خرید، سود مشارکت ۲۸- ۲۷ درصدی اعطا کنند. اگر مشتری نیز در موعد تحویل، قید خرید را بزند، سود ۲۶ درصدی دریافت خواهد کرد؛ اما سود اعطایی بانک ها به مشتریان بیشتر از ۱۵ درصد نیست. در چنین شرایطی عقل اقتصادی می گوید که پول را به جای بانک، در خرید خودرو سرمایه گذاری کن. اگر هم خودرو را نخواستی، انصراف بده. حداقل ۲۶ درصد سود می گیری. این یعنی بانکداری خودروسازها. به اسم پیش فروش، نقدینگی بازار را جمع می کنند، سر سال ضرر می کنند، نهایتا هم می خواهند به مشتری سود ۲۶ درصدی بدهند. دکتر امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت در همین رابطه می گوید: «این روند نگران کننده است. سودهای ۲۷ و ۲۸ درصدی آینده خطرناکی برای خودروسازان رقم می زند. چراکه مشکل رکود تقاضا هنوز حل نشده است.» شرکت خودروسازی یا موسسه اعتباری غیرمجاز شرکتهای خودروساز معتقدند اعلام سودهای بالا باعث افزایش سه برابری پیش خرید خودرو شده است. جذب این میزان نقدینگی و افزایش پیش فروش را معادل خروج از رکود می دانند. اما آیا افزایش پیش فروش، به معنای افزایش فروش است. فرید زاوه کارشناس خودرو به این سوال پاسخ می دهد: «عده زیادی از متقاضیان پولهایشان را پس خواهند گرفت. فاصله ۲ درصدی میان مشارکت و انصراف است». در حقیقت این کارشناس معتقد است کسانی که نیازی به خودرو نیز ندارند، در این طرح ثبت نام می کنند. به جای آنکه پولشان را به بانک بسپارند، به خودروسازها می دهند. موعد تحویل خودرو نیز انصراف می دهند و سود ۲۶ درصدی می گیرند. در این شرایط خودروسازها با یک تقاضای انباشته نقدینگی مواجه می شوند و احتمالا نتوانند به تعهدات خود عمل کنند. شبیه به اتفاقی که برای موسسات اعتباری غیرمجاز می افتد. اقدام رقابتی سایپا و ایران خودرو با بانکها، چیزی شبیه به رقابت موسسات غیرمجاز با بانکهاست. موسسات غیرمجاز نیز وعده سودهای بالا می دهند، نقدینگی جذب می کنند، یک مدت خود را سرپا نگه می دارند، زمان انجام تعهدات ورشکست می شوند و ادامه ماجرا. نگاه خوشبینانه و بدبینانه؛ انبار ماشینهای بدون مشتری یا سود پول دادن حقیقت ماجرا را می توان در دو سناریو خوش بینانه و بدبینانه تصویر کرد. در سناریوی خوش بینانه، خودروساز با پول مشارکتی خریدار، خودرو تولید می کند. خریداران غیرواقعی به علت جذابیت بالای سود، از طرح استقبال می کنند. خودروساز سر موعد خودرو را آماده می کند. اما خریدار انصراف می دهد. احتمالا این خودرو در پارکینگها انبار خواهد شد. خودروسازان اگر تعهد ۲۶ درصدی را انجام دهند، با خودروی روی دست مانده مواجهند. پارکینگهای جاده تهران-کرج، شبیه به شرایط سال ۹۳ خواهد شد. فراوانی خودروی تولید شده و نبود مشتری. در سناریوی بدبینانه، خودروسازها وارد مشارکت با مشتریان نمی شوند. سایپا و ایران خودرو هم اکنون با ضرر انباشته ۶ هزار و ۲۳۰۰میلیارد تومانی مواجه‌اند. بدهی چندصد میلیاردی به شرکتهای قطعه ساز دارند. برای درمان این دردها، به سراغ جذب نقدینگی می روند تا این پول را جایگزین بدهی ها و ضررهای پیشین کنند. شاید این چاله پر شده باشد، اما چاه عمیق تری حفر شده. چراکه خودروساز باید پاسخگوی سود ۲۶ درصدی خریداران در موعد مقرر باشند. شاید این فرآیند را چندبار انجام دهند اما هر بار میزان بدهی افزایش می یابد. شاید بیراه نباشد که بگوییم پول نقد گرفته اند تا بدهی قبلی را تسویه کنند. بعد از یکسال باید سود پول را بدهند. مشارکتی اتفاق نیفتاده و گویی خودروسازها، وارد بازار ربا شده اند. با این شرایط پول پیش خریداران نیز با شبهه مواجه خواهد شد. رسول اکرم(ص) در حدیثی فرموده: خداوند گیرنده، دهنده و واسطه ربا را لعنت خواهد کرد. محمدرضا جمشیدی، دبیر کل کانون بانکها می گوید: «حجم جذب منابع با میزان تولید هماهنگ نیست. سرمایه گذاران، مشتری بالفعل خودرو نیستند. برای این میزان خودروی تولید شده مشتری وجود ندارد.» او درباره آینده این طرح نیز معقتد است شرکتها نمی توانند سپرده مردم را در موعد مقرر پس دهند و یا ممکن است خودورها در دست تولید کننده بماند و عملا متضرر شوند. نوزاد ۳۵ ساله ای که نمی تواند روی پاخود بایستد احمد حاتمی یزدی معتقد است، این شرکتها به دلیل ضعف وضعیت اقتصادی و ناتوانی در دیافت پول از بانکها به چنین روشی روی آورده اند. این کارشناس اقتصادی دلیل طراحی این طرحهای اغواگرانه را کمبود نقدینگی می دانند. جالب آنکه در سال ۹۴ دولت در بسته خروج از رکود، باعث شد که بیش از ۱۲۰ هزار خودروی سایپا و ایران خودرو فروخته شود. با این طرح، ۲۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار به این دو شرکت تزریق شد. اما انگار این کمک دولت هم نتوانست باعث شود این نوزاد ۳۵ ساله صنعت ایران روی پایش بایستد. باید منتظر ماند و دید آیا خودروسازان می توانند با این شیوه های تامین مالی، خود را نجات دهند یا اینکه مردم و پیش خریداران را نیز همراه خود غرق خواهند کرد؟
افزودن دیدگاه جدید